Kontrola i nadużycia

Wykaz szczegółowej dokumentacji w zakresie udzielonych zamówień publicznych dotyczących projektu realizowanego w ramach RPO WD 2014-2020, którą należy przekładać do Wydziału Kontroli DIP przed podpisaniem umowy o dofinansowanie oraz w trakcie realizacji projektu.

Wykaz szczegółowej dokumentacji w zakresie zamówień publicznych udzielonych przez Wnioskodawcę przed dniem wyboru projektu do dofinansowania w ramach RPO WD 2014-2020, którą należy przedłożyć do DIP przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, znajduje się w Załączniku nr 1 oraz w Załączniku nr 2.

Potwierdzoną za zgodność z oryginałem dokumentację (w formie papierowej lub elektronicznej) wraz z wypełnionym odpowiednim załącznikiem należy przesłać do Wydziału Kontroli DIP w terminie wskazanym w piśmie informującym Wnioskodawcę o wyborze projektu do dofinansowania.

Ponadto Beneficjent zobowiązany jest do przesyłania do Wydziału Kontroli DIP dokumentacji postępowań o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzanych po dacie podpisania umowy o dofinansowanie, w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy z wybranym wykonawcą oraz do przesyłania wszelkich aneksów umów zawieranych w ramach zakończonych postępowań związanych z realizowanym projektem w terminie 7 dni od dnia ich zawarcia.

UWAGA: Ww. obowiązek dotyczy wyłącznie wydatków kwalifikowanych w projekcie ponoszonych w wyniku przeprowadzonych postępowań o udzielenie zamówienia w trybie ustawy PZP (niezależnie od wartości szacunkowej), a w przypadku pozostałych zamówień przeprowadzonych w oparciu o tzw. zasadę konkurencyjności – dla których wartość zamówienia (w rozumieniu zapisów art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych i/lub zapisów Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 czyli tzw. „wartość szacunkowa”) jest  wyższa od kwoty 500 000,00 zł netto.

załącznik nr 1
(58,52 KB, docx)
załącznik nr 2(52,95 KB, docx)

 

Kontrola projektów

Kontrola projektów w miejscu ich realizacji lub w siedzibie Beneficjenta jest formą weryfikacji wydatków potwierdzającą, że współfinansowane towary i usługi zostały dostarczone, faktyczny stan realizacji projektu jest zgodny z umową o dofinansowanie i odpowiada informacjom ujętym we wnioskach o płatność oraz że wydatki zadeklarowane przez Beneficjentów w związku z realizowanymi projektami zostały rzeczywiście poniesione i są zgodne z wymaganiami programu operacyjnego oraz z zasadami unijnymi i krajowymi.

Kontrole mogą być przeprowadzane w siedzibie kontrolującego na podstawie dostarczonych dokumentów lub w każdym miejscu bezpośrednio związanym z realizacją projektu. Podczas kontroli Beneficjent jest obowiązany udostępnić kontrolującym dokumenty związane bezpośrednio z realizacją projektu, w szczególności dokumenty umożliwiające potwierdzenie kwalifikowalności wydatków, zapewnić dostęp do pomieszczeń i terenu realizacji projektu, dostęp do związanych z projektem systemów teleinformatycznych oraz udzielać wszelkich wyjaśnień dotyczących realizacji projektu. Ponadto, jeżeli jest to konieczne do stwierdzenia kwalifikowalności wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu, Beneficjent jest obowiązany udostępnić kontrolującym również dokumenty niezwiązane bezpośrednio z jego realizacją. Dodatkowo kontrolujący, w celu potwierdzenia prawidłowości i kwalifikowalności poniesionych wydatków, mogą zwrócić się o złożenie wyjaśnień do osób zaangażowanych w realizację projektu. W ramach kontroli w miejscu realizacji projektu mogą być także przeprowadzane oględziny. Oględziny te przeprowadza się w obecności beneficjenta.

Po zakończeniu kontroli jest sporządzana Informacja Pokontrolna, która po podpisaniu jest przekazywana podmiotowi kontrolowanemu. Podmiot kontrolowany ma prawo do zgłoszenia, w terminie 14 dni od dnia otrzymania Informacji Pokontrolnej, umotywowanych pisemnych zastrzeżeń do tej informacji, przy czym termin ten może być przedłużony przez instytucję kontrolującą na czas oznaczony, na wniosek podmiotu kontrolowanego, złożony przed upływem terminu zgłoszenia zastrzeżeń. Instytucja kontrolująca ma prawo poprawienia w Informacji Pokontrolnej, w każdym czasie, z urzędu lub na wniosek podmiotu kontrolowanego, oczywistych omyłek. Informację o zakresie sprostowania przekazuje się bez zbędnej zwłoki podmiotowi kontrolowanemu.

Zastrzeżenia do Informacji Pokontrolnej rozpatruje instytucja kontrolująca w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zgłoszenia tych zastrzeżeń. W trakcie rozpatrywania zastrzeżeń instytucja kontrolująca ma prawo przeprowadzić dodatkowe czynności kontrolne lub żądać przedstawienia dokumentów lub złożenia dodatkowych wyjaśnień na piśmie, a podjęcie przez instytucję kontrolującą, w trakcie rozpatrywania zastrzeżeń, tych czynności lub działań każdorazowo przerywa bieg terminu. Jednocześnie zastrzeżenia do Informacji Pokontrolnej mogą zostać w każdym czasie wycofane. Zastrzeżenia, które zostały wycofane, pozostawia się bez rozpatrzenia.

Instytucja kontrolująca, po rozpatrzeniu zastrzeżeń, sporządza ostateczną Informację Pokontrolną, zawierającą skorygowane ustalenia kontroli lub pisemne stanowisko wobec zgłoszonych zastrzeżeń wraz z uzasadnieniem odmowy skorygowania ustaleń. Ostateczna Informacja Pokontrolna jest przekazywana podmiotowi kontrolowanemu. Do ostatecznej Informacji Pokontrolnej oraz do pisemnego stanowiska wobec zgłoszonych zastrzeżeń nie przysługuje możliwość złożenia zastrzeżeń.

Informację Pokontrolną oraz ostateczną Informację Pokontrolną w razie potrzeby uzupełnia się o zalecenia pokontrolne lub rekomendacje. Informacja Pokontrolna zawiera termin przekazania instytucji kontrolującej informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub wykorzystania rekomendacji, a także o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia. Termin wyznacza się, uwzględniając charakter tych zaleceń lub rekomendacji. Podmiot kontrolowany w wyznaczonym terminie informuje instytucję kontrolującą o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub rekomendacji.

Nadużycia finansowe.

Nadużycia finansowe mogące występować w związku z wdrażaniem Programów Operacyjnych, to zjawisko wyjątkowo groźne – naruszają one bowiem zasadę sprawiedliwej konkurencji, negatywnie wpływają na wizerunek instytucji uczestniczących w tym procesie oraz osób nimi kierujących, obniżają też poziom zaufania obywateli do organów i instytucji państwowych. Poprzez łamanie ogólnie przyjętych norm prawnych i etycznych przyczyniają się do szkód finansowych Unii Europejskiej, zagrażają własności publicznej i wstrzymują rozwój gospodarczy obszarów, na których występują.

Dlatego też – w zgodzie z treścią art. 59 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich – DIP przyjmuje i wdraża wszelkie niezbędne środki, by chronić interesy finansowe Unii Europejskiej, w szczególności poprzez zapobieganie nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, wykrywanie ich i korygowanie.

Rozwiązanie problemów dotyczących występowania nadużyć finansowych, ich przyczyn i konsekwencji, jest ważnym i trudnym wyzwaniem, ponieważ nadużycia finansowe planowane są tak, by nie zostały wykryte. Przyjęta przez DIP polityka zwalczania i zapobiegania nadużyciom finansowym, wraz z zastosowanymi mechanizmami kontrolnymi, stanowią narzędzie zapewniające, że próby defraudacji budżetu Unii Europejskiej związane z wdrażaniem RPO WD 2014 – 2020 są niedopuszczalne i nie będą tolerowane, a ich wystąpienie zostanie niezwłocznie zgłoszone odpowiednim organom.

Deklaracja Dyrekcji DIP.
DIP zobowiązuje się przestrzegać norm prawnych, etycznych i moralnych na najwyższym poziomie, zasad rzetelności, obiektywizmu i uczciwości oraz pragnie być postrzegana jako instytucja przeciwna nadużyciom i korupcji w sposobie prowadzenia swojej działalności. Zobowiązania tego DIP oczekuje od wszystkich pracowników zaangażowanych w realizację RPO WD 2014 – 2020.

Celem niniejszego zobowiązania jest propagowanie kultury zniechęcającej do nieuczciwych zachowań oraz ułatwienie zapobiegania nadużyciom finansowym i ich wykrywania, a także stworzenie procedur, które pomogą prowadzić postępowania wyjaśniające i dochodzenia w sprawie nadużyć finansowych i powiązanych przestępstw oraz zapewnią podejmowanie właściwych działań w odpowiednim czasie na wypadek zaistnienia takich sytuacji w procesie realizacji zadań DIP.

Przeczytaj całą treść deklaracji

Czym są nadużycia?
Nadużycie to nieetyczne, często nielegalne zachowanie, mające na celu osiągnięcie osobistych korzyści, zazwyczaj korzyści finansowych. Istnieje wiele definicji tego pojęcia, które mniej lub bardziej wyczerpująco opisują to zjawisko. Najpopularniejszą jest wspólna definicja opracowana przez Stowarzyszenie Biegłych ds. Przestępstw i Nadużyć Gospodarczych, Instytutu Audytorów Wewnętrznych oraz Amerykańskiego Instytutu Biegłych Rewidentów. Zgodnie z nią nadużycie gospodarcze jest to każde celowe działanie bądź zaniedbanie skutkujące osiągnięciem korzyści przez sprawcę lub poniesieniem straty przez ofiarę, dokonane za pomocą wprowadzenia w błąd.

Konwencja o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich sporządzona na podstawie art. K.3 Traktatu o Unii Europejskiej, definiuje nadużycia finansowe jako jakiekolwiek celowe działanie lub zaniechanie naruszające interesy finansowe Wspólnot Europejskich w odniesieniu do wydatków, polegające na:

  • wykorzystaniu lub przedstawieniu nieprawdziwych, niepoprawnych lub niepełnych oświadczeń lub dokumentów, które ma na celu sprzeniewierzenie lub bezprawne zatrzymanie środków z budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu,
  • nieujawnieniu informacji z naruszeniem szczególnego obowiązku, w tym samym celu,
  • niewłaściwym wykorzystaniu takich środków do celów innych niż te, na które zostały pierwotnie przyznane.

Uporządkowane podejście do zwalczania nadużyć finansowych.
W celu skutecznego rozwiązania problemu nadużyć IZ RPO WD wypracowała uporządkowane podejście do zwalczania nadużyć finansowych. Na cykl zwalczania nadużyć finansowych składają się cztery podstawowe elementy:

  • zapobieganie,
  • wykrywanie,
  • korygowanie,
  • ściganie.

Dokładna ocena ryzyka nadużyć finansowych w połączeniu z odpowiednimi środkami służącymi zapobieganiu i wykrywaniu oraz skoordynowanymi dochodzeniami, przeprowadzanymi w porę przez właściwe organy, mogą znacznie ograniczyć ryzyko nadużyć finansowych i odpowiednio im przeciwdziałać.

Współpraca z krajowymi organami śledczymi.

W przypadku podejrzenia nadużycia i po jego prawidłowym zgłoszeniu DIP przekazuje sprawę właściwemu organowi państwa członkowskiego w celu objęcia jej dochodzeniem i nałożenia sankcji, w tym, w stosownych przypadkach, organom ścigania lub organom ds. zwalczania korupcji.

Zgodnie z artykułem 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego, DIP, gdy w związku ze swą działalnością dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, jest zobowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Pod pojęciem przestępstwa ściganego z urzędu należy rozumieć przestępstwo wymienione w Kodeksie karnym.

DIP, po stwierdzeniu możliwości wystąpienia przestępstwa ściganego z urzędu, współpracuje z przedstawicielami prokuratury lub Policji, w zależności od zakresu wskazanego przez prokuraturę lub Policję. DIP zapewnia pełną współpracę z organami dochodzeniowymi, organami ścigania lub organami wymiaru sprawiedliwości, przede wszystkim przez przechowywanie dokumentacji dotyczącej przypadków nadużyć w bezpiecznych miejscach oraz zapewnienie odpowiedniego przekazania spraw w przypadku mobilności pracowników.

Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).
OLAF prowadzi dochodzenia w sprawie nadużyć na szkodę budżetu Unii Europejskiej, korupcji oraz poważnych uchybień wewnątrz instytucji europejskich i opracowuje politykę zwalczania nadużyć finansowych na potrzeby Komisji Europejskiej. Kontakt z OLAF
Każdy obywatel może bezpośrednio poinformować OLAF o podejrzeniu nadużycia finansowego lub korupcji, mającym wpływ finansowy na interesy Unii Europejskiej. W tym kontekście kluczową rolę odgrywają oficerowie łącznikowi w krajowych służbach dochodzeniowych, z którymi OLAF współpracuje w państwach członkowskich.
Ze służbami OLAF można się kontaktować we wszystkich językach urzędowych UE:

  • za pomocą elektronicznego Systemu Powiadamiania o Nadużyciach – FNS (Fraud Notification System) dostępnym na stronie internetowej: https://fns.olaf.europa.eu/
  • pocztą na adres: OLAF – European Anti-Fraud Office, European Commission, Rue Joseph II, 30, 1000 Bruxelles/Brussel, Belgique/België.

Szczegółowe informacje w tym zakresie dostępne są tutaj.

Ochrona osób ujawniających nadużycie finansowe.
DIP chroni osoby ujawniające możliwość wystąpienia nadużycia finansowego. Do zasadniczych elementów ochrony prawnej zalicza się ochronę tożsamości osoby sygnalizującej. Dane umożliwiające identyfikację sygnalistów, ujawniających możliwość wystąpienia nadużycia finansowego mogą zostać udostępnione wyłącznie za zgodą zainteresowanego, a osoby sygnalizujące są informowane o okolicznościach, w których ujawnienie ich tożsamości stanie się konieczne (np. w razie wszczęcia postępowania karnego).

Jednocześnie DIP zapewnia, że pracownik DIP stwierdzający możliwość wystąpienia nadużycia finansowego podlega ochronie przeciwko ewentualnym działaniom odwetowym, rozumianym jako działania, które:

  • prowadzą do pogorszenia sytuacji osoby sygnalizującej, wyrządzają krzywdę lub szkodę,
  • zostały podjęte w związku z ujawnieniem przez tę osobę informacji w interesie publicznym (zachodzi związek pomiędzy ujawnieniem a działaniem niekorzystnym dla osoby sygnalizującej).

Zgłoś nadużycie.
Jeżeli posiadają Państwo wiedzę o możliwości wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nadużycia finansowego związanego z wdrażaniem Programu Regionalnego, uprzejmie prosimy o informację w tym zakresie. Państwa sygnał umożliwi nam wykrycie nadużycia finansowego i zapobieżenie mu.

Wszelkie informacje na temat nadużyć finansowych związanych z wdrażaniem Programu Regionalnego prosimy przekazywać:

  • pocztą na adres:

Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca
Strzegomska 2-4
53-611 Wrocław

  • lub za pomocą adresu email: nieprawidlowosci@dip.dolnyslask.pl, na który można zgłaszać (również anonimowo) informacje o możliwych nieprawidłowościach


Warto jednak podpisać zgłoszenie lub umieścić dane pozwalające na kontakt, pozwoli to osobom weryfikującym przesłane informacje na uzupełnienie wiedzy o elementy, które mogłyby zostać pominięte, a które mogą mieć wpływ na dalszy bieg sprawy. Pozostawienie danych kontaktowych pozwoli nam także na poinformowanie Państwa o wynikach czynności wyjaśniających.

Każde zgłoszenie – bez względu na to, czy jest anonimowe, czy nie – traktujemy priorytetowo, a Państwa zgłoszenia mają charakter poufny.

Trzeba jednak pamiętać, że fałszywe oskarżenie jest przestępstwem i może być prawnie ścigane.